De ruwe haai die als Nederlands record (NCRZ) te boek staat leeft niet meer. De vis werd eind januari aangeland in een Baskische vissershaven en op de mijn verhandeld. Dit bevestigt zowel de zuidelijke migratieroute van haaien als de noodzaak van een betere bescherming van deze toppredatoren.
De Spaanse maritiem onderzoeker die op regelmatige basis in Baskische vismijnen kijkt of er ter plaatse gemerkte vissen worden aangeland, kon de ruwe haai met tagnummer 7499 begin dit jaar vrijwel niet over het hoofd zien. Deze bijna 1,70 meter lange vis werd op 28 januari gevangen door de Spaanse trawler Mar Mares – om precies te zijn in de Golf van Biskaje op een diepte van 100 meter, 17 zeemijl uit de kust van het Franse departement Landes. De tag in de rugvin was in goede conditie, zodat het nummer en de URL www.sharkray.eu goed leesbaar waren. Nadat de onderzoeker de tag had veiliggesteld, werd de haai direct verkocht.
De locatie waar de haai voor het laatst werd gevangen.Meer onderzoek
De Spaanse wetenschappers zochten daarna contact met Niels Brevé, projectleider van het haaienonderzoek bij Sportvisserij Nederland en verbonden aan de WUR. Die kon bevestigen dat het om de haai ging die Peter Bogaard op 26 mei 2020 in de Oosterschelde ving en tagde (deze vis werd later tot officieel Nederlands record verklaard, zie www.ncrz.nl). “Het is mooi dat deze melding – op zo’n 1.800 kilometer van de Oosterschelde – de veronderstelling dat ‘onze’ haaien in de koudere maanden naar zuidelijke oorden migreren lijkt te bevestigen. Deze zomer starten we een onderzoek (met steun van het Ministerie van LNV, LIFE IP Deltanatuur, het Wereld Natuur Fonds en Marine Animal Ecology & Aquaculture and Fisheries WUR) naar de migratie en overleving van ruwe haai die wordt gevangen in Oosterschelde en Waddenzee. Dat doen we door de vissen te zenderen met MiniPAT archival tags die veel meer data opleveren dan een simpele gele tag in de rugvin.”
Betere bescherming
Tegelijkertijd toont de vangst van de ‘kritisch bedreigde’ ruwe haai door een Spaanse trawler volgens Brevé aan dat er nog veel te winnen is in de bescherming van haaiensoorten. “Dit betrof een bijvangst in de niet-selectieve bodemvisserij. Daarin is het moeilijk om de vangst van haaien – maar ook roggen en vleten – te vermijden omdat deze door hun lengte, lichaamsvorm en stekels gemakkelijk in visnetten achterblijven.” Biologische eigenschappen zoals langzame groei, hoge leeftijd van geslachtsrijpwording en lage reproductie maken haaien, roggen en vleten erg kwetsbaar voor extra sterfte zoals die wordt veroorzaakt door de visserij. “Het onderzoek dat Sportvisserij Nederland in 2011 is gestart voor het Europese en Nederlandse ‘Haaienactieplan’ voorziet dan ook niet alleen in meer kennis te vergaren over de haaiensoorten en de rol die zij spelen in het ecosysteem, maar ook om specifiek beleid te ontwikkelen voor de Nederlandse vloot dat is gericht op bijvangstbeperking en betere bescherming van soorten. Een terugzetverplichting zou daar prima in passen.”